Thiết lập mối liên kết với bé là nền tảng để hỗ trợ hiệu quả sức khỏe tinh thần và học tập xã hội, cảm xúc của bé. Khi ba mẹ yêu thương ai đó, ba mẹ sẽ quan tâm đến họ cùng những suy nghĩ và cảm xúc của họ. Khi bé lớn lên, giao tiếp là một cách thể hiện tình yêu và sự tôn trọng mà ba mẹ dành cho bé.
Xây dựng mối quan hệ
1. Hãy quan tâm đến những điều quan trọng với bé để cho thấy ba mẹ thực sự để tâm.
2. Hãy chia sẻ những điều về ba mẹ và tìm cách tạo kết nối, xác định sở thích chung.
3. Ba mẹ hãy hỏi bé về ý kiến, quan điểm và góc nhìn của bé để hiểu cảm xúc của bé hơn.
4. Nếu ba mẹ và bé đã có những cuộc trò chuyện tốt từ khi bé còn nhỏ thì vẫn có thể duy trì khi bé lớn hơn.
Lắng nghe tích cực
Lắng nghe tích cực rất quan trọng khi tương tác với bé. Người lắng nghe tích cực là người tham gia, quan tâm, không phán xét và thấu cảm, ngay cả khi không đồng ý với quan điểm của bé. Dù một số niềm tin hoặc ý kiến của bé có thể khác với của ba mẹ, ba mẹ vẫn cần tôn trọng và đánh giá cao những quan điểm đó. Điều này sẽ giúp bé cũng tôn trọng ba mẹ hơn. Lắng nghe tích cực giúp bé cảm thấy được lắng nghe, được hiểu, bớt cô đơn và bình tĩnh hơn. Ngược lại, nếu ba mẹ không lắng nghe đúng cách, có thể khiến bé cảm thấy ba mẹ phớt lờ những lo lắng của bé và không coi trọng cảm xúc của bé. Điều này có thể khiến bé cảm thấy phòng thủ, thất vọng, cô đơn hoặc bị tổn thương.
Nếu ba mẹ không lắng nghe đúng cách, có thể khiến bé cảm thấy ba mẹ đang phớt lờ những lo lắng của bé và không coi trọng cảm xúc của bé.
5. Thể hiện ngôn ngữ cơ thể chú ý. Duy trì giao tiếp bằng mắt, gật đầu khuyến khích, biểu lộ sự lo lắng hay nụ cười động viên là những cử chỉ nhỏ cho thấy ba mẹ đang chú ý. Sử dụng ngôn ngữ cơ thể và các dấu hiệu tự nhiên để làm cho bé cảm thấy rằng ba mẹ đang hiện diện, quan tâm và thật sự lo lắng. Ngay cả khi không nói ra lời nào, ba mẹ vẫn có thể truyền đạt rằng ba mẹ đang lắng nghe và những gì bé nói rất quan trọng với ba mẹ.
6. Hãy đặt những câu hỏi mở, làm rõ để hiểu sâu hơn về cảm xúc của bé. Những câu hỏi này không có đúng hay sai; chúng chỉ giúp ba mẹ hiểu thêm về suy nghĩ của bé. Ví dụ, ba mẹ có thể hỏi: “bé có thể giải thích điều bé muốn nói là gì không?”, “Tại sao bé lại cảm thấy buồn khi…?”, hoặc “bé nghĩ bé sẽ cảm thấy thế nào nếu…?”. Hãy dùng những câu hỏi tự nhiên với cách nói của ba mẹ và bé để thể hiện sự thấu cảm.
7. Phản hồi lại những gì bé nói. Hãy nhắc lại và diễn giải những gì bé đã truyền đạt. Ví dụ, ba mẹ có thể nói: “Ba/mẹ nghe bé nói rằng…” hoặc “Ba/mẹ có đúng khi hiểu rằng bé cảm thấy…”.
8. Đưa ra phản hồi tích cực và lời khen ngợi. Việc khen ngợi cụ thể ngay lập tức có thể giúp bé tăng cường sự tự tin và lòng tự trọng, đồng thời khuyến khích bé tiếp tục những hành vi tích cực đó. Ví dụ, nếu bé chia sẻ rằng bé đang cảm thấy rất căng thẳng, ba mẹ có thể nói: “Cảm ơn bé đã dũng cảm chia sẻ cảm xúc của mình” hoặc “Việc nói cho người khác biết khi chúng ta đang căng thẳng là điều không dễ dàng. Ba/mẹ rất vui vì bé đã chia sẻ với ba/mẹ”.
9. Xác nhận cảm xúc của bé. Việc này giúp bé chấp nhận cảm xúc của mình và cảm thấy an toàn khi bộc lộ bản thân. Ví dụ, ba mẹ có thể nói: “Ba/mẹ hiểu rằng bé đang cảm thấy tức giận ngay bây giờ. Nếu là ba/mẹ thì ba/mẹ cũng sẽ cảm thấy như vậy”, “Cảm ơn bé đã chia sẻ với ba/mẹ. Thật khó khi phải chia sẻ với người khác khi chúng ta cảm thấy buồn” hoặc “Ba/mẹ xin lỗi khi nghe bé cảm thấy căng thẳng. Nếu là ba/mẹ, ba/mẹ cũng sẽ cảm thấy như vậy. Hãy cùng xem có cách nào chúng ta có thể làm gì để giúp không nhé”.
10. Đôi khi bé có thể không dễ dàng chia sẻ: Nếu bé không thể nói ra những điều khiến bé lo lắng, ba mẹ hãy giải thích rằng ba mẹ luôn ở đây, sẵn sàng lắng nghe và nói chuyện bất cứ khi nào bé cần. Đừng ép buộc nếu bé chưa thể diễn đạt những gì đang diễn ra.
11. Giao tiếp không chỉ về những khó khăn: Quan trọng là cùng nhau chia sẻ những điều vui vẻ, những điều tốt đẹp trong ngày và tìm cơ hội để cười đùa cùng nhau. Có những khoảnh khắc vui vẻ và cười lớn cùng nhau là một cách tuyệt vời để cảm thấy vui vẻ và củng cố mối quan hệ giữa ba mẹ và bé!
(Nguồn: Unicef)
Mời ba mẹ hãy đồng hành cùng bé trong Khóa học Online – Kỹ năng cho thế hệ tương lai của Soul and Skills để giúp bé phát triển kỹ năng giao tiếp ứng xử tốt hơn, tự mình giải quyết vấn đề và quản lý cảm xúc một cách hiệu quả nhất nhé!.