Mang đến cho con một tuổi thơ vui vẻ, khỏe mạnh có thể giúp con thành công trong cuộc sống. Nhưng nhiều Ba Mẹ thắc mắc làm cách nào để nuôi dạy những đứa trẻ hạnh phúc trong thế giới ngày nay? Nuôi dạy những đứa trẻ hạnh phúc không phải là mang lại cho chúng niềm vui nhất thời hay sự hài lòng ngay lập tức. Trên thực tế, nó hoàn toàn ngược lại.
Những đứa trẻ hạnh phúc có bộ kỹ năng cho phép chúng tận hưởng hạnh phúc lâu dài trong cuộc sống. Họ có thể bỏ qua sự hài lòng tức thời để nỗ lực đạt được mục tiêu của mình. Ba Mẹ có thể giúp con phát triển những kỹ năng đó bằng cách áp dụng những thói quen lành mạnh suốt đời. Dưới đây là 10 cách để nuôi dạy những đứa trẻ hạnh phúc.
- Khuyến khích con vui chơi ngoài trời nhiều hơn
Đừng đánh giá thấp sức mạnh của việc cho con vui chơi ngoài trời. Chạy trên cỏ, trèo cây, ngồi trên xích đu và đào đất đều tốt cho trẻ em.
Các nghiên cứu cho thấy những mùi hương gắn liền với thiên nhiên, như cây thông, cỏ cắt và hoa oải hương có thể nâng cao tâm trạng của trẻ. Vì vậy, Ba Mẹ có thể khuyến khích con đọc sách bên ngoài hoặc làm bài tập ở hiên nhà chỉ để giúp con cảm thấy hạnh phúc hơn ngay lập tức.
Chơi ngoài trời cũng có thể cải thiện kỹ năng xã hội ở trẻ em. Một nghiên cứu năm 2017 được công bố trên Tạp chí Khoa học và Y học Thể thao cho thấy những đứa trẻ tăng thời gian chơi bên ngoài sẽ tăng cường sự đồng cảm, sự gắn kết và khả năng tự chủ — vốn là những kỹ năng xã hội quan trọng. Những đứa trẻ có kỹ năng xã hội tốt hơn thường có những mối quan hệ lành mạnh hơn.
Một nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ có kỹ năng xã hội tốt hơn cũng có khả năng vào đại học cao gấp đôi và ít bị lạm dụng chất kích thích, béo phì và bạo lực hơn. Vì vậy, hãy biến việc vui chơi ngoài trời thành thói quen hàng ngày. Ngay cả khi thời tiết không hoàn hảo, hãy khuyến khích con đạp xe, chơi với những đứa trẻ hàng xóm và chạy nhảy ngoài trời.
- Giới hạn thời gian sử dụng màn hình điện tử
Con có thể khăng khăng rằng chơi trò chơi điện tử hàng giờ liền sẽ khiến bé vui vẻ. Nhưng dành quá nhiều thời gian trước màn hình sẽ có hại cho sức khỏe tâm lý của con. Một nghiên cứu năm 2018 được công bố trên tạp chí Emotion cho thấy thanh thiếu niên dành ít thời gian hơn cho các thiết bị kỹ thuật số và dành nhiều thời gian hơn cho các hoạt động không sử dụng màn hình, như thể thao, bài tập về nhà, các buổi lễ tôn giáo và các hoạt động trực tiếp khác sẽ hạnh phúc hơn.
Thiết lập giới hạn rõ ràng về thời gian sử dụng thiết bị của con. Nếu con có điện thoại thông minh, hãy hạn chế quyền truy cập của con khi bạn đang thực hiện các hoạt động gia đình, đang lái xe hoặc khi con đang chơi bên ngoài. Và đặt ra những hướng dẫn rõ ràng về lượng thời gian con có thể dành để xem TV và sử dụng máy tính.
- Luôn bày tỏ lòng biết ơn
Kết hợp lòng biết ơn vào cuộc sống hàng ngày của Ba Mẹ có thể giúp trẻ trở thành những người hạnh phúc hơn, khỏe mạnh hơn. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng có sự khác biệt lớn giữa việc ép buộc nói “cảm ơn” và việc thực sự muốn nói điều đó.
Một nghiên cứu năm 2012 về lòng biết ơn cho thấy những người biết ơn sẽ có những mối quan hệ tốt hơn—và đó có thể là chìa khóa để sống một cuộc sống hạnh phúc hơn. Một trong những cách tốt nhất để giúp trẻ trở nên biết ơn thực sự là làm gương về lòng biết ơn. Hãy bày tỏ lời cảm ơn chân thành khi Ba Mẹ biết ơn người khác. Bày tỏ lòng biết ơn về những việc con làm sẽ dạy chúng làm điều tương tự.
Hãy biến việc nói chuyện về những điều Ba Mẹ cảm thấy biết ơn trong gia đình trở thành thói quen của gia đình. Xác định ba điều Ba Mẹ biết ơn trên bàn ăn tối hoặc nói về những điều Ba Mẹ biết ơn trước khi đi ngủ. Điều này sẽ giúp con học cách tìm kiếm những điều chúng có thể biết ơn trong cuộc sống hàng ngày.
Hãy tạo thói quen gửi lời cảm ơn. Thay vì chỉ ký tên, hãy khuyến khích con xác định điều gì đó cụ thể mà con muốn cảm ơn ai đó. Ba Mẹ cũng không cần phải lưu lại những lời cảm ơn khi tặng quà. Ba Mẹ có thể khuyến khích con viết lời cảm ơn tới giáo viên vì đã giúp đỡ con trong năm học hoặc Ba Mẹ có thể viết lời cảm ơn tới một huấn luyện viên đặc biệt tốt bụng.
- Đặt ra kỳ vọng cho con nhưng phải hợp lý
Mặc dù việc dành hàng giờ để ôn thi hoặc luyện tập một nhạc cụ không hề thú vị, nhưng những đứa trẻ cố gắng làm những việc khó có nhiều khả năng sống cuộc sống hạnh phúc hơn. Kỳ vọng của Ba Mẹ có tác động lớn đến sự sẵn sàng thử thách bản thân của con. Con sẽ làm việc chăm chỉ để đáp ứng mong đợi của Ba Mẹ miễn là kỳ vọng hợp lý.
Các nghiên cứu cho thấy khi Ba Mẹ đặt kỳ vọng cao vào học tập của con mình, trẻ sẽ học tốt hơn ở trường và kiên trì thực hiện các nhiệm vụ khó khăn lâu hơn. Kỳ vọng cao cũng có liên quan đến khả năng phục hồi học thuật và xã hội.
Nhưng điều quan trọng cần lưu ý là Ba Mẹ không nên mong đợi sự hoàn hảo. Đặt tiêu chuẩn quá cao cho con có thể sẽ phản tác dụng. Mong đợi con trở nên hoàn hảo có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần của con. Con cũng có thể từ bỏ những mục tiêu đã đặt ra cho mình nếu con cảm thấy Ba Mẹ đặt mục tiêu quá cao.
- Dạy con cách tự chủ
Ăn thêm một chiếc bánh quy, bỏ bài tập về nhà để vui chơi với bạn bè và say sưa xem TV thay vì làm việc nhà có thể mang lại cho trẻ niềm vui nhất thời. Tuy nhiên, về lâu dài, việc thiếu tự chủ sẽ gây tổn hại nhiều hơn là có ích.
Một nghiên cứu năm 2014 được công bố trên Journal of Personality cho thấy những người có khả năng tự chủ tốt hơn thường có tâm trạng tốt hơn. Tuy nhiên, điều thú vị là các nhà nghiên cứu lưu ý rằng những người có khả năng tự chủ tốt hơn cũng không thường xuyên đặt mình vào những tình huống cám dỗ như những người khác. Về cơ bản, họ tự đặt ra cho mình hạnh phúc.
Bắt đầu dạy con tính tự giác ngay từ khi còn nhỏ. Đồng thời, dạy bé không nên vây quanh mình quá nhiều cám dỗ. Một số cách Ba Mẹ có thể hỗ trợ con thực hiện việc này có thể bao gồm:
- Đặt một chiếc giỏ đựng điện thoại thông minh trong bếp. Yêu cầu con đặt điện thoại thông minh vào giỏ khi con đang làm bài tập về nhà để con không muốn lướt internet khi lẽ ra con phải làm bài tập.
- Đặt tất cả các thiết bị điện tử ở khu vực chung trong nhà trước khi đi ngủ. Sau đó, con sẽ không bị cám dỗ sử dụng máy tính bảng hoặc điện thoại khi đi ngủ.
- Hãy dự trữ những thực phẩm lành mạnh trong tủ lạnh và tủ đựng đồ. Nếu Ba Mẹ giữ một số món ngọt trong nhà, hãy làm cho chúng khó lấy hơn — bằng cách đặt chúng trên kệ cao hoặc đặt chúng ở phía sau tủ đựng thức ăn để khuất tầm nhìn.
- Phân công việc nhà cho con
Con bây giờ sẽ không còn thích dọn bàn hay lau bụi phòng khách nữa. Tuy nhiên, việc giao việc nhà có thể là yếu tố then chốt giúp con đạt được hạnh phúc lâu dài. Một nghiên cứu cho thấy việc giao việc nhà cho trẻ lúc 3 và 4 tuổi là yếu tố dự báo lớn nhất về thành công lâu dài.
Có thể những đứa trẻ làm việc nhà có cảm giác như đang được góp sức và điều đó giúp chúng cảm thấy gắn kết hơn với gia đình. Và cảm giác kết nối đó có thể giúp con giữ vững tinh thần khi gặp khó khăn.
Việc nhà cũng có thể dạy cho trẻ nhiều bài học cuộc sống – chẳng hạn như trách nhiệm và dịch vụ cộng đồng. Bé cũng có thể học được rằng bé có thể đương đầu với những công việc nhàm chán hoặc có khả năng kiên trì ngay cả khi cảm thấy thất vọng. Việc dọn giường và dọn dẹp nhà bếp cũng có thể mang lại cho con cảm giác thành tựu và cho con thấy rằng dù còn trẻ nhưng con có khả năng tạo ra sự khác biệt.
Giao việc nhà thường xuyên và mong đợi con hoàn thành chúng. Và Ba Mẹ sẽ giúp chúng học những kỹ năng sống giúp chúng sống cuộc sống hạnh phúc hơn khi trưởng thành.
- Ăn tối cùng nhau
Khi trẻ tham gia các hoạt động thể thao, trò chơi và các hoạt động ngoại khóa khác, việc lấy thứ gì đó khi đang di chuyển và ăn vào những thời điểm khác nhau có thể rất hấp dẫn. Nhưng ăn cùng gia đình có thể là một trong những điều tốt nhất Ba Mẹ có thể làm nếu muốn nuôi dạy những đứa trẻ hạnh phúc.
Một nghiên cứu cho thấy tần suất dùng bữa gia đình cao hơn có liên quan chặt chẽ đến tâm trạng tích cực ở thanh thiếu niên. Một nghiên cứu khác cho thấy thanh thiếu niên dùng bữa cùng gia đình có quan điểm tích cực hơn về tương lai.
Bữa ăn gia đình cũng có thể thúc đẩy sức khỏe tốt. Trẻ ăn cùng Ba Mẹ ít có khả năng bị thừa cân hoặc rối loạn ăn uống. Thanh thiếu niên ăn tối cùng Ba Mẹ cũng ít gặp phải các vấn đề về lạm dụng chất gây nghiện hoặc biểu hiện các vấn đề về hành vi.
Nếu Ba Mẹ không thể cùng nhau dùng bữa cơm gia đình mỗi tối, đừng lo lắng. Hầu hết các nghiên cứu đều cho thấy trẻ em được hưởng lợi từ việc ăn cùng Ba Mẹ vài đêm mỗi tuần.
- Tránh nuông chiều con cái quá mức
Mua cho con thật nhiều quà vào các ngày lễ hoặc cho con mọi thứ con muốn sẽ không thực sự khiến con hạnh phúc. Trên thực tế, việc nuông chiều trẻ quá mức có thể gây tổn hại đến sức khỏe tâm lý của chúng.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng những đứa trẻ được nuông chiều quá mức có khả năng trải qua cảm giác bất mãn mãn tính. Con có thể gặp khó khăn trong việc xác định sự khác biệt giữa mong muốn và nhu cầu và do đó, con có thể nghĩ rằng hạnh phúc bắt nguồn từ của cải vật chất.
Vì vậy, hãy chống lại mong muốn có được cho con mọi thứ chúng muốn. Mặc dù con có thể nhấn mạnh rằng việc có điện thoại thông minh mới nhất, nhiều quần áo hàng hiệu hơn và một chiếc xe đạp tốt hơn sẽ khiến họ hạnh phúc, nhưng nghiên cứu lại chỉ ra điều ngược lại.
Hãy cho con một cơ hội để kiếm được đặc quyền. Con sẽ đánh giá cao mọi thứ hơn khi con phải làm việc chăm chỉ để có được thứ gì đó thay vì được giao mọi thứ cho con.
Và tập trung nhiều hơn vào trải nghiệm hơn là đồ vật. Các nghiên cứu cho thấy những người cảm thấy hạnh phúc nhất sẽ dành thời gian và tiền bạc để tạo ra những kỷ niệm chứ không phải sưu tầm thêm đồ vật.
- Tập thể dục như một gia đình
Cho dù Ba Mẹ quyết định cùng nhau đi dạo hàng đêm hay thực hiện các video tập thể dục ngay trong phòng khách thoải mái, thì việc tập thể dục có thể khiến mọi người trong gia đình hạnh phúc hơn.
Một nghiên cứu năm 2018 được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Hạnh phúc cho thấy loại hình tập thể dục không quan trọng. Thể dục nhịp điệu, các bài tập giãn cơ và giữ thăng bằng cũng như nâng tạ đều giúp tăng cường hạnh phúc.
Nhưng Ba Mẹ có thể nghĩ rằng không cần thiết phải tập thể dục cùng nhau vì con có thể tập thể dục vào giờ ra chơi hoặc thông qua các hoạt động thể thao. Tuy nhiên, tập thể dục có thể khiến Ba Mẹ hạnh phúc hơn và các Ba Mẹ hạnh phúc hơn thường có xu hướng sinh ra những đứa con hạnh phúc hơn. Ngoài ra, cùng nhau vận động thể chất có thể giúp Ba Mẹ gắn kết và tạo ra những kỷ niệm tích cực cùng nhau — điều này thậm chí còn là nhân tố tạo nên hạnh phúc.
- Giúp đỡ người khác
Vô số nghiên cứu đã liên kết lòng vị tha với hạnh phúc. Trên thực tế, tử tế với người khác có thể khiến con hạnh phúc hơn và hạnh phúc sẽ khiến chúng trở nên tử tế. Đó là một chu kỳ tích cực giúp con có một cuộc sống hạnh phúc hơn, khỏe mạnh hơn.
Một nghiên cứu năm 2010 được công bố trên Tạp chí The Journal of Social Psychology đã chia những người tham gia thành ba nhóm. Một nhóm được yêu cầu thực hiện một hành động tử tế hàng ngày, một nhóm khác được yêu cầu làm điều gì đó mới và nhóm thứ ba không nhận được chỉ dẫn nào.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chỉ sau 10 ngày, những nhóm thực hiện hành động tử tế và những người làm những điều mới mẻ đã cảm thấy hạnh phúc hơn rất nhiều. Có nhiều cách Ba Mẹ có thể khiến con tham gia vào hành vi vị tha. Đây chỉ là một vài ý tưởng:
- Thử thách mọi người trong gia đình thực hiện một hành động tử tế mỗi ngày và chia sẻ những gì Ba Mẹ đã làm trong bữa tối mỗi tối.
- Chọn một tổ chức để giúp đỡ mỗi năm và cùng gia đình tham gia tình nguyện vài giờ mỗi tuần.
- Dành một khoản tiền trợ cấp nhất định của con mỗi tuần để quyên góp cho một mục đích chính đáng và để con chọn nơi mà bé muốn số tiền đó sẽ đi.
Hãy nhớ rằng trẻ em không cần phải lúc nào cũng vui vẻ. Trên thực tế, con cũng cần phải trải qua những cảm xúc khó chịu như buồn bã, tức giận, sợ hãi và thất vọng.
Không cần thiết phải cổ vũ con hay hành động khi chúng đang trải qua những cảm xúc khó chịu. Thay vào đó, hãy huấn luyện con vượt qua điều đó và giúp con tìm cách xoa dịu bản thân và đối mặt với cảm xúc của mình.
Đó không phải là sự phản ánh cách nuôi dạy con của Ba Mẹ nếu con không hạnh phúc từng phút trong ngày. Công việc của Ba Mẹ không phải là chịu trách nhiệm cho hạnh phúc của con. Thay vào đó, việc trang bị cho con những kỹ năng cần thiết để quản lý cảm xúc một cách lành mạnh là tùy thuộc vào Ba Mẹ.
Cuối cùng, điều tốt nhất Ba Mẹ có thể làm để nuôi dạy những đứa trẻ hạnh phúc là tạo cho chúng một môi trường yêu thương. Những đứa trẻ biết mình được yêu thương và quan tâm sẽ có nhiều khả năng phát triển tốt hơn, ngay cả khi chúng phải đối mặt với những hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống.
Mời ba mẹ hãy đồng hành cùng con trong Khóa học Online – Kỹ năng cho thế hệ tương lai của Soul and Skills để giúp bé phát triển kỹ năng giao tiếp ứng xử tốt hơn, tự mình giải quyết vấn đề và quản lý cảm xúc một cách hiệu quả nhất nhé!.
(Nguồn: Verywell Family)
