Ba cách đơn giản để chống lại sự thôi thúc bảo vệ con quá mức.
Nhu cầu bảo vệ con khỏi nguy hiểm của Ba Mẹ là bản năng tự nhiên. Vấn đề là Ba Mẹ ngày nay dường như nhìn thấy nguy hiểm ở khắp mọi nơi. Làm thế nào để có thể học cách vượt qua cách nuôi dạy con dựa trên nỗi sợ hãi và giúp con yêu trở nên mạnh mẽ và độc lập? Lenore Skenazy, Chủ tịch của Let Grow, tổ chức phi lợi nhuận thúc đẩy sự độc lập và khả năng phục hồi của trẻ em, đã nói chuyện với Barbara Sarnecka, Tiến sĩ, Giáo sư khoa học nhận thức tại Đại học California–Irvine, để có được một số mẹo đơn giản giúp Ba Mẹ đang lo lắng học cách buông bỏ nỗi sợ hãi.
Sarnecka là thành viên của nhóm các nhà nghiên cứu tại UC–Irvine đã tiến hành một nghiên cứu tuyệt vời cách đây nhiều năm. Các nhà nghiên cứu tự hỏi tại sao mọi người thường lo lắng khi họ nhìn thấy trẻ em một mình. Như họ chỉ ra trong bản tóm tắt của bài báo:
“Trong những thập kỷ gần đây, người Mỹ đã áp dụng chuẩn mực nuôi dạy con cái trong đó mọi trẻ em đều phải chịu sự giám sát trực tiếp liên tục của người lớn. Những Ba Mẹ vi phạm chuẩn mực này bằng cách để con ở một mình, ngay cả trong thời gian ngắn, thường phải đối mặt với sự chỉ trích gay gắt và thậm chí là hành động pháp lý. Điều này đúng mặc dù thực tế là trẻ em có nhiều khả năng bị thương hơn, ví dụ như trong các vụ tai nạn xe hơi. Vậy thì tại sao những người chứng kiến lại gọi 911 khi họ thấy trẻ em chơi trong công viên, nhưng lại không gọi khi họ thấy trẻ em đi ô tô?”
Các nhà nghiên cứu kết luận rằng vấn đề nằm ở đạo đức. Tóm lại, mọi người cảm thấy có điều gì đó sai trái về mặt đạo đức khi để trẻ em ở một mình. Phán đoán đạo đức đó khiến họ cho rằng những đứa trẻ đó tự động gặp nguy hiểm.
Bản thân Ba Mẹ phải vượt qua tiếng nói bên trong liên tục nói với họ rằng, “Đừng để con ở một mình! Điều đó khiến Ba Mẹ trở thành người Ba, người Mẹ tồi tệ! Một điều gì đó tồi tệ sẽ xảy ra với chúng!” Vì vậy, Lenore Skenazy đã hỏi Sarnecka làm thế nào để có thể phản bác lại ý tưởng rằng bất cứ khi nào trẻ không được giám sát, chúng sẽ tự động gặp nguy hiểm. Đây là những lời khuyên mà cô đưa ra để vượt qua việc nuôi dạy con cái dựa trên nỗi sợ hãi.
1. Hãy xem xét những rủi ro nhỏ khác mà chúng ta thường bỏ qua.
Giả sử con hỏi liệu chúng có thể đi bộ đến sân chơi của khu phố cách đó hai dãy nhà với một người bạn không? Suy nghĩ đầu tiên dựa trên nỗi sợ hãi của Ba Mẹ có thể là “Nếu chúng tự đi, chúng có thể bị người lạ bắt cóc!” Sarnecka chỉ ra rằng về mặt thống kê, rủi ro này thực sự thấp. Vì vậy, hãy so sánh nó với các tình huống rủi ro thấp khác và nghĩ về cách Ba Mẹ đưa ra quyết định trong những trường hợp đó.
Đây là một cách khác để xem xét vấn đề này: Khả năng gặp tai nạn giao thông cao hơn nhiều so với khả năng con bị bắt cóc. Nhưng chúng ta luôn lái xe cùng trẻ em. Chưa từng có ai gọi cảnh sát chỉ vì họ thấy một phụ huynh lái xe chở một đứa trẻ trong xe (tất nhiên là giả sử phụ huynh đó tuân thủ các hướng dẫn về an toàn). Nhưng nếu phụ huynh để con mình chơi một mình trong công viên cách nhà vài dãy nhà, họ thực sự có nguy cơ bị ai đó gọi cảnh sát.
Sarnecka cho biết, với tư cách là Ba Mẹ, Ba Mẹ có quyền quyết định rằng con sẽ được hưởng lợi khi tự đi bộ đến trường, chơi trong công viên hoặc đạp xe cùng bạn bè. Nếu Ba Mẹ cảm thấy những rủi ro rất nhỏ này xứng đáng với lợi ích, thì hãy tiến hành một cách tự tin.
2. So sánh những rủi ro đó với lợi ích của việc phát triển tính độc lập.
Hãy cùng nói về những lợi ích đó. Sarnecka chỉ ra rằng rất khó để đo lường những lợi ích của tính độc lập thông qua nghiên cứu. Mặt khác, rất dễ để mô tả những mối nguy hiểm có thể xảy ra. Nếu một đứa trẻ bị gãy tay khi trèo cây, người ta thường cho rằng việc trèo cây quá nguy hiểm. Đó là cách nuôi dạy con dựa trên nỗi sợ hãi. Nhưng còn những lợi ích về thể chất và tinh thần khi học cách trèo cây thì sao?
“Những người trong chúng ta nghiên cứu về sự phát triển cần tìm ra cách định lượng những lợi ích [của sự độc lập] đối với trẻ em”, Sarnecka nói. Trong khi đó, cô khuyên Ba Mẹ nên lắng nghe các chuyên gia tâm lý trẻ em. Ví dụ, nhà nghiên cứu người Na Uy Ellen Sandseter đề xuất danh sách những thứ trẻ em cần để phát triển tính độc lập sau đây:
- Khám phá độ cao. Trẻ em cần có “góc nhìn của loài chim”, “lên đủ cao để gợi lên cảm giác sợ hãi”.
- Xử lý các công cụ. Cho trẻ sử dụng kéo hoặc dao sắc, hoặc búa nặng. Lúc đầu, những công cụ này có vẻ khó kiểm soát, nhưng trẻ em sẽ học cách làm chủ chúng theo thời gian.
- Ở gần các yếu tố nguy hiểm. Chơi gần các vùng nước rộng lớn hoặc gần lửa giúp trẻ nhận thức được rằng có nguy hiểm ở gần. Sau đó, trẻ có thể học cách tránh những nguy hiểm đó.
- Chơi đùa thô bạo. Đấu vật và chơi trò đánh nhau giúp trẻ học cách thương lượng về sự hung hăng và hợp tác.
- Tốc độ. Cho trẻ trải nghiệm đạp xe hoặc các hoạt động khác với tốc độ mà trẻ cảm thấy quá nhanh.
- Tự khám phá. Sandseter cho rằng đây là điều quan trọng nhất đối với sự phát triển.
Mọi mục trong danh sách này đều khơi dậy nỗi sợ hãi dễ hiểu ở Ba Mẹ. Nhưng nếu để cha mẹ sợ hãi chi phối, con có thể sẽ bị bỏ lỡ những cơ hội phát triển quan trọng.
3. Hãy nghĩ về những điều Ba Mẹ có thể tự làm khi còn nhỏ.
Ý tưởng cuối cùng này rất đơn giản và mạnh mẽ. Hãy nghĩ lại về tuổi thơ của Ba Mẹ. Ba Mẹ đã tự làm gì? Trèo cây? Đi xe đạp với bạn bè? Đi bộ đường dài trong rừng? Chơi ở suối? Tất cả những hoạt động này đều có nguy cơ gây nguy hiểm. Có thể Ba Mẹ thậm chí còn bị thương. Nhưng hôm nay Ba Mẹ ở đây để kể câu chuyện, và đó là điều quan trọng. Hãy dựa vào kinh nghiệm của chính Ba Mẹ và cho con yêu một chút tự do.
Bảo vệ con cái khỏi nguy hiểm là bản năng tự nhiên của các bậc phụ huynh, nhưng hiện nay nhiều bậc phụ huynh lại lo lắng thái quá và nhìn thấy nguy hiểm ở khắp mọi nơi. Những cách này không chỉ giúp con yêu trưởng thành hơn mà còn giúp ba mẹ giảm bớt lo lắng, đồng thời thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ.
Mời ba mẹ hãy đồng hành cùng con trong Khóa học Online – Kỹ năng cho thế hệ tương lai của Soul and Skills để giúp bé phát triển kỹ năng giao tiếp ứng xử tốt hơn, tự mình giải quyết vấn đề và quản lý cảm xúc một cách hiệu quả nhất nhé!.
(Nguồn: Parent Map)
