Việc chuyển lên cao có thể mang đến những câu hỏi và lo lắng mới. Các chuyên gia chia sẻ những cách Ba Mẹ có thể giúp trẻ chuẩn bị.
Vào tháng 9 năm 2022, Bà Beth Ann Mayer đã thực hiện một bước đi lớn nhất thế giới khi đưa đứa con 2 tuổi của mình đến trường mẫu giáo vào ngày đầu tiên. Đó là nửa ngày, đối với các em bé, nghĩa là một giờ, và sau đó cô sẽ quay lại đón con. Cảm giác như một thế kỷ trôi qua khi không có đứa con đầu đại dịch của mình. Khi đưa con đến trường, con đã rên rỉ khiến trái tim cô tan nát.
Cô không đơn độc.
“Ngay cả khi là một bác sĩ tâm thần nhi khoa và vị thành niên – vợ tôi cũng là một bác sĩ tâm thần – chúng tôi vẫn chưa được chuẩn bị đầy đủ”, Tiến sĩ Zishan Khan, bác sĩ tâm thần nhi khoa, vị thành niên và người lớn được cấp phép tại Mindpath Health thừa nhận. “Mặc dù con đã bắt đầu học lại lớp Mẫu giáo [sau thời gian nghỉ do đại dịch], tôi có thể nhận ra con có chút lo lắng: Làm sao tôi có thể tự mình xử lý được chuyện này?”
Giai đoạn cấp tính của đại dịch đã lùi lại phía sau khi bước vào năm học 2023 – 2024, nhưng vẫn có một điểm chung khi trẻ chuyển đến một ngôi trường mới, dù là ngày đầu tiên vào lớp Mẫu giáo hay bắt đầu vào trung học.
“Đó là nỗi sợ điều chưa biết”, Tiến sĩ Khan cho biết. “Những điều trẻ lo lắng ở các giai đoạn khác nhau sẽ thay đổi, nhưng nỗi sợ điều chưa biết thì vẫn như vậy”.
Chuẩn bị có thể giúp ích cho quá trình chuyển đổi
Việc chuẩn bị không chỉ quan trọng đối với các bài kiểm tra toán.
Becky Kennedy, Tiến sĩ, một nhà tâm lý học trẻ em, mẹ của ba đứa trẻ, tác giả của Good Inside và người dẫn chương trình podcast cùng tên cho biết: “Khi chuyển trường, Ba Mẹ và trẻ em sẽ làm tốt hơn khi họ biết chính xác những gì mong đợi và khi họ đã thực hành một số kỹ năng đối phó để quản lý sự xa cách”.
Nhưng mặc dù một đứa trẻ 3 tuổi và một đứa trẻ 14 tuổi có thể có chung nỗi sợ hãi về điều chưa biết, nhưng sự hiểu biết, nỗi lo lắng cụ thể và kỹ năng ngôn ngữ của chúng sẽ khác nhau. Tại đây, các chuyên gia chia sẻ các mẹo dành riêng cho từng độ tuổi để giúp trẻ quản lý quá trình chuyển đổi ở mọi lứa tuổi và giai đoạn.
- Trước Mẫu giáo
Đối với trẻ em vào mẫu giáo, đây có thể là lần đầu tiên chúng xa Ba Mẹ hoặc người chăm sóc đáng tin cậy, điều này có thể gây ra lo lắng. Các kỹ năng đối phó làm gương có thể giúp ích.
Tiến sĩ Jennifer Katzenstein, đồng giám đốc Trung tâm Sức khỏe Hành vi tại Bệnh viện Nhi Johns Hopkins cho biết: “Hít thở sâu có thể giúp cơ thể chúng ta bình tĩnh lại”.
Nhưng có thể rất khó để xác định điều gì khiến trẻ lo lắng khi chúng vào trường mẫu giáo vì có thể chúng chưa từng trải qua “ngày tựu trường” trước đây. Tiến sĩ Katzenstein gợi ý nên tận dụng các chuyến tham quan và ngày hội trường nếu có hoặc gọi điện trước để xem Ba Mẹ có thể sắp xếp được không.
Nếu gia đình không có điều kiện, hãy thử tái hiện trải nghiệm đó ở nhà.
Kendra Fogarty, Tiến sĩ Giáo dục, một tác giả và cố vấn trường học tập trung vào việc quản lý lo âu, cho biết: “Hãy giả vờ rằng có người là giáo viên và vượt cả kỳ vọng”. “Hãy nói về việc giơ tay và thực hành giờ sinh hoạt tập thể. Hãy thực hiện hành động đó để trẻ cảm thấy thoải mái hơn ngay từ lần đầu tiên”.
Fogarty cho biết những bước này có thể gợi ra những câu hỏi mà trẻ nhỏ không biết rằng chúng có, chẳng hạn như “Con sẽ về lúc mấy giờ?” hoặc “Ba ở đâu?” và “Ai sẽ giúp con nếu con bị té?”
“Giữ cho nó đơn giản và chung chung. ‘Khi con ở trường, giáo viên của con sẽ giúp con,’” Fogarty nói.
- Mẫu giáo
Không phải tất cả trẻ em đều đi học mẫu giáo, nhưng nhiều trẻ sẽ có một số kinh nghiệm tách khỏi Ba Mẹ khi đến tuổi mẫu giáo. Tuy nhiên, chỉ riêng từ này cũng có thể khiến trẻ 5 tuổi cảm thấy to tát và đáng sợ.
“Nghe từ mẫu giáo nhiều lần và không hiểu từ này có nghĩa là gì, không biết trường mới trông như thế nào, không hiểu ngày của mình dài bao nhiêu – những điều như vậy gây ra rất nhiều lo lắng”,
Tiến sĩ Kennedy, người đã phát triển danh sách kiểm tra và hội thảo 10 ngày trở lại trường để giúp phụ huynh và trẻ em trong quá trình chuyển đổi, cho biết.
Không ai thích cảm giác bối rối. Tiến sĩ Kennedy cho biết Ba Mẹ có thể giúp trẻ cảm thấy tự tin hơn bằng cách tập trung vào các chi tiết cụ thể về ngày mẫu giáo sẽ diễn ra như thế nào.
“Chúng ta càng chia sẻ nhiều chi tiết cụ thể, trẻ càng có thể nói rằng ‘Ồ, vâng, con đã mong đợi điều này’ khi những khoảnh khắc đó xảy ra, và đây là tất cả những gì trẻ cảm thấy an toàn và có khả năng”, Tiến sĩ Kennedy cho biết. “Một đứa trẻ có thể tự hỏi ai sẽ đưa đón mình đến trường, ai sẽ ở cùng mình trong thời gian đó và những gì được mong đợi ở chúng trong ngày học.”
Một đứa trẻ có thể quen với việc xa cách nhưng có thể không thích thú trong kỳ nghỉ hè kéo dài 10 tuần. Việc xem xét lại cách nó sẽ diễn ra sẽ hữu ích, đặc biệt là nếu có sự khác biệt so với trường mẫu giáo.
Tiến sĩ Kennedy gợi ý rằng thậm chí Ba Mẹ nên xem xét lại sẽ nói lời tạm biệt như thế nào với con mình. Tiến sĩ Kennedy cho biết: “Điều này cho phép trẻ có được yếu tố xa cách quen thuộc và được mong đợi, giúp trẻ cảm thấy kiên cường hơn trong quá trình chuyển đổi”.
Việc bắt đầu một thói quen mới cũng có thể là một thách thức đối với người lớn. Nhưng Tiến sĩ Kennedy khuyên rằng bất kỳ ai xử lý việc đón con đều ưu tiên đến sớm một chút hoặc đúng giờ.
Tiến sĩ Kennedy cho biết: “Tin tưởng vào việc xa cách chính là tin tưởng vào việc đoàn tụ, vì vậy cách chúng ta đến đón con sẽ ảnh hưởng đến cảm giác của trẻ khi đến trường vào ngày hôm sau”.
- Trường Tiểu học
Trường tiểu học có thể đánh dấu bước chuyển lớn thứ hai trong vòng hai đến ba năm đối với một đứa trẻ.
“Điều này có thể gây khó chịu cho trẻ”, Tiến sĩ Khan cho biết. “Việc thiếu ổn định có thể gây khó khăn. Và sau đó, nếu đó là trường tiểu học có lớp hai, lớp ba và lớp bốn – thì đó là điều rất lớn”.
Ở giai đoạn này, trẻ em thường bắt đầu tìm một vị trí thích hợp và so sánh mình với các bạn cùng lứa. Trẻ có thể nhận thấy nếu bạn cùng lớp chơi bóng đá hoặc toán giỏi hơn mình, và trẻ có thể truyền đạt những cảm giác tự ti này cho Ba Mẹ bằng những từ ngữ mơ hồ thay vì những câu hỏi, chẳng hạn như “Con không muốn đi tập bóng đá. Con không thấy khỏe”.
Hãy tò mò. Tiến sĩ Kimberly Berens, người sáng lập Fit Learning và là tác giả của cuốn Blind Spots: Why Students Fail and the Science that Can Save Them, cho biết: “Thay vì đợi trẻ đặt câu hỏi, Ba Mẹ nên hỏi con về quá trình chuyển đổi này”. Chỉ cần hỏi trẻ cảm thấy thế nào khi quay lại trường cũng có thể khơi dậy một cuộc trò chuyện. “Hãy cho các em biết rằng bất cứ điều gì các em cảm thấy đều hoàn toàn tự nhiên. Nếu các em sợ hãi, hãy đặt câu hỏi để tìm hiểu chính xác điều các em sợ – giáo viên, những đứa trẻ khác, những gì các em sẽ học?” Tiến sĩ Berens nói.
- Trường Trung học cơ sở
Trường trung học cơ sở có thể mang đến rất nhiều điều mới mẻ. Đối với Tiến sĩ Katzenstein, đó là lần đầu tiên cô phải sử dụng tủ đựng đồ. Mẹ cô đã mang cho cô một chiếc khóa và cho cô thực hành trước ngày đầu tiên. Tiến sĩ Khan lưu ý rằng học sinh có thể bắt đầu dậy thì ở giai đoạn này và có thể có những câu hỏi như, “Tôi phải làm gì nếu tôi có kinh nguyệt trong lớp thể dục và không có băng vệ sinh?”
Chuẩn bị cho trẻ em các chiến lược như đến phòng y tá hoặc giữ băng vệ sinh trong tủ đồ có thể giúp giảm bớt những nỗi sợ hãi này. Fogarty cho biết những nỗi sợ phổ biến khác bao gồm tình bạn, bắt nạt (đặc biệt là bắt nạt trên mạng), bị lạc ở trường mới và những khó khăn của giáo viên.
“Một trong những công cụ mạnh mẽ nhất là phát huy những lần thể hiện sức mạnh trước đó của trẻ”, Fogarty nói. “Nhắc nhở trẻ rằng trẻ đã làm những việc khó khăn. Đây là một cấp lớp khác, nhưng khái niệm thì giống nhau”.
Ví dụ, trẻ có thể lo lắng về việc bắt đầu ở một tòa nhà mới, điều mà trẻ đã từng làm khi còn học mẫu giáo và lớp một.
Cuối cùng, hãy cân nhắc việc rút ra kinh nghiệm của riêng Ba Mẹ với những lo lắng hoặc tình huống tương tự mà trẻ có thể gặp phải. Ví dụ, Ba Mẹ có thể thảo luận về thời điểm trẻ bị bắt nạt, cảm giác của trẻ và ai hoặc điều gì đã giúp trẻ xử lý tình huống đó.
“Vào thời điểm này trong cuộc đời, trẻ cảm thấy cô đơn và lạc lõng, nghĩ rằng ‘Chuyện gì đang xảy ra với mình vậy? Tại sao mọi thứ lại thay đổi?'” Tiến sĩ Khan cho biết. “Nhiều lần, nếu trẻ biết rằng bạn đã trải qua điều gì đó, trẻ sẽ cảm thấy bớt cô đơn hơn”.
- Trường Trung học phổ thông
Thanh thiếu niên có thể đã có ý tưởng về trường trung học phổ thông thông qua sách vở, phim ảnh, truyền hình và phương tiện truyền thông xã hội. Các co có thể lo lắng về những chương trình học đầy thử thách hơn và hướng mắt đến những gì sẽ xảy ra sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, chẳng hạn như xin việc làm hoặc nộp đơn vào các trường đại học.
“Có những yếu tố gây căng thẳng và lo lắng đáng kể đối với trẻ em khi chúng bước vào những năm trung học phổ thông —. áp lực xã hội, áp lực xã hội mà chúng ta đang đặt lên trẻ em sớm muộn gì cũng thực sự ảnh hưởng đến chúng trên mọi phương diện”, Tiến sĩ Katzenstein nói. Dành thời gian hàng ngày để ngồi và nói chuyện với chúng mà không cần thiết bị.
Tiến sĩ Katzenstein nói: “Chỉ cần nói, ‘Kể cho Ba Mẹ nghe về ngày của con'”. “Hãy lắng nghe con. Hãy ở bên để chúng biết rằng khi chúng cần nói chuyện với Ba Mẹ, Ba Mẹ sẽ dành thời gian cho chúng”.
Thanh thiếu niên không phải lúc nào cũng muốn nói chuyện. Tuy nhiên, người lớn cũng có thể đang trải qua hoặc chứng kiến những sự việc tương tự như họ, chẳng hạn như các bài đăng không phù hợp trên phương tiện truyền thông xã hội hoặc bắt nạt trên mạng (người lớn cũng làm như vậy). Những điều này có thể đóng vai trò là chủ đề bắt đầu cuộc trò chuyện.
“Đôi khi, những tương tác và hành vi trên mạng xã hội đó chúng ta cần thể hiện ra bên ngoài để con cái chúng ta có thể nghe thấy từ chúng ta,” Tiến sĩ Katzenstein cho biết. “Chúng cần nghe những gì chúng ta đang nghĩ và cách giải quyết vấn đề.”
Nhấn mạnh lại các kỹ năng đối phó như hít thở sâu, dành thời gian cho sức khỏe tâm thần và tử tế với bản thân. Tiến sĩ Katzenstein gợi ý, “Hãy nhớ rằng, không ai nói chuyện với bạn nhiều hơn bạn tự nói với chính mình, vì vậy hãy tử tế với những từ ngữ chúng ta dùng với chính mình.”
Cuối cùng – và điều này áp dụng cho tất cả các nhóm tuổi – hãy nhận biết các triệu chứng của chứng lo âu và trầm cảm, chẳng hạn như rút lui khỏi các hoạt động trước đây yêu thích, thay đổi thói quen ngủ hoặc ăn uống và suy giảm học tập. Trẻ em ở bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể được hưởng lợi từ việc điều trị sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như nói chuyện với chuyên gia trị liệu.
Mời ba mẹ hãy đồng hành cùng con trong Khóa học Online – Kỹ năng cho thế hệ tương lai của Soul and Skills để giúp bé phát triển kỹ năng giao tiếp ứng xử tốt hơn, tự mình giải quyết vấn đề và quản lý cảm xúc một cách hiệu quả nhất nhé!.
(Nguồn: Parents)
https://www.parents.com/back-to-school-transitions-by-age-and-stage-7514803
